Site logo

Kierunek historia, archeologia, historia sztuki w Trójmieście

Studia historyczne Trójmiasto

Gdzie na studia z historii, archeologii, historii sztuki w Trójmieście?

Wszystkie studia historyczne i archeologiczne w Trójmieście i na Pomorzu

List view

Opinie o studiach historycznych

Poradniki dla przyszłych studentów kierunku historia, archeologia, historia sztuki w Trójmieście i na Pomorzu. Kierunki położnicze okiem ekspertów, studentów, absolwentów i pracodawców.

Historia, archeologia
Redakcja Studia.pl

Zawód: Historyk

Historyk nieodzownie kojarzy się nam z nauczycielem historii zatrudnionym w szkole podstawowej, gimnazjalnej lub ponadgimnazjalnej. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że historycy znajdują pracę

Czytaj więcej »
Historia, archeologia
Redakcja Studia.pl

Archeologia pradziejowa i średniowieczna

Archeologia pradziejowa jest nauką o przeszłości człowieka odtwarzanej na podstawie badań pozostałości materialnych społeczeństw niepiśmiennych, natomiast archeologia śreniowieczna zajmuje się odkrywaniem tajemnic średniowiecza. Studiując tą

Czytaj więcej »

Zobacz inne studia humanistyczne i społeczne w Trójmieście

Szukasz innych studiów kształcących na kierunkach związanych z humanistyką i sprawami społecznymi? Sprawdź wszystkie humanistyczno-społeczne kierunki studiowania.

Kierunek historia - program studiów, praca, zarobki (film)

Zobacz kierunek studiów w wideopigułce. Dowiesz się najważniejszych informacji: o czym są te studia, czego można się na nich nauczyć, przedmioty w planie zajęć, jakie trzeba mieć predyspozycje do kierunku, z czego można pisać pracę dyplomową, gdzie można znaleźć pracę po studiach. Przejrzyj dokładnie ofertę uczelni, które zachęcają do studiowania historii. Zapoznaj się z oferowanymi specjalnościami, szczegółowym programem zajęć, poznaj wykładowców oraz współpracę z potencjalnymi pracodawcami. Ten kierunek może nie tylko stworzyć możliwości budowania kariery, ale i rozwijania pasji oraz poszerzania horyzontów.

Czy warto iść na studia historyczne w Trójmieście i na Pomorzu?

Zastanawiasz się nad studiowaniem kierunku historia, archeologia, historia sztuki na uczelni prywatnej lub państwowej? Podpowiadamy, co warto o tym wiedzieć.

Studia historyczne (historia, historia sztuki, archeologia) w pigułce

Co warto wiedzieć o studiach historycznych? Jeśli wahasz się, czy studiowanie jednego z kierunków związanych z historią, historią sztuki, archeologią ma sens, to poniższe informacje będą dla Ciebie bardzo interesujące. Zanim przystąpisz do rekrutacji na studia historyczne – dowiedz się o nich więcej. Sprawdź, co to są za studia, jakie dają możliwości studiowania i pracy dla absolwentów. Kierunki historyczne dostępne są na studiach licencjackich (3 lata) oraz na magisterskich studiach “uzupełniających” (2 lata). Można także uczyć zagadnień historycznych na podyplomówkach dających podstawowe kompetencje z zakresu historii lub pogłębiające wiedzę z wcześniejszych etapów edukacji. Historia to nauka, która zajmuje się poznaniem przeszłości na podstawie dostępnych spisanych świadectw dziejów. Dzięki historii poznajemy zjawiska, interpretacje dawnych wydarzeń oraz dzieje narodów. Archeologia, w odróżnieniu od historii, to nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich. Natomiast historia sztuki zajmuje się obiektami kultury, wytworzonymi w minionych czasach. Jest ona ściśle powiązana z historią i bardzo ważna jest w niej znajomości epok, w których kształtowały się dane dzieła. Historię sztuki poznasz na wykładach ćwiczeniach i seminariach, ponadto będziesz odwiedzać liczne wystawy, muzea oraz pracownie malarskie i rzeźbiarskie różnych artystów. Celem takiej nauki jest oglądanie przeróżnych dzieł, aby ocenić ich poziom artystyczny, rozpoznając style, określając miejsce i czas powstania. W czasie studiów zapoznasz się również z zagadnieniami związanymi z teorią i praktyką konserwacji zabytków, a także z aktualnymi przepisami prawnymi, dotyczącymi ochrony zabytków i procedurami administracyjnymi dotyczącymi ochrony innych dóbr kultury.
Na pewno interesuje Cię, jakie specjalizacje masz do wyboru. Można je pogrupować ze względu na kierunek kształcenia, który obierzesz oraz uzyskane kwalifikacje zawodowe po studiach. Zawód historyka może umożliwić ci karierę polityczną, czy menedżerską. Dodatkowo na historii, archeologii czy historii sztuki możesz wybrać moduły pozwalające uzyskać przygotowanie pedagogiczne. Innymi drogami w rozwoju kariery jest praca w archiwach państwowych, muzeach, galeriach, instytucjach kulturalnych, instytutach, ośrodkach badawczych, na uczelniach, a także w biznesie.

Historia: Studia historyczne to czas poświęcony zdobywaniu wiedzy o dziejach świata i narodów. Ich rekonstrukcja odbywa się na podstawie źródeł pisanych, świadectw kultury materialnej i wytworów ludzkości, a także wpływu człowieka na środowisko naturalne. Jest to bardzo bogata dziedzina wiedzy, jej przedmiotem w sensie ścisłym może być wiele różnych aspektów rzeczywistości, dlatego w ramach szczegółowych studiów historycznych można zajmować się historią społeczną, kościoła, wojskowości, idei, prawa lub np. archiwistyką.
Nauka historii to wykłady, ćwiczenia i seminaria. Studenci historii bardzo dużo czytają. Już na pierwszym roku zgłębiają język łaciński, by uzyskać możliwość czytania źródeł historycznych w oryginale. Ponadto współczesne narzędzia informatyczne dają możliwość dostępu do tysięcy unikatowych tekstów źródłowych. W programie kierunku znajdziesz takie przedmioty jak: historia filozofii, historia starożytna, historia średniowiecza, historia nowożytna, historia powszechna, historia Polski, czy historia kultury. Po studiach zyskasz umiejętność prowadzenia i dokumentowanie badań źródłowych, interpretowania źródeł historycznych, zorientowanie w procesach historycznych i zrozumienie zjawisk historycznych, dzięki czemu będziesz interpretować aktualne zjawiska polityczne w świetle dziejów. Studia historyczne – przedmioty, formy zajęć i trudności. Studia na wydziałach historycznych są dość specyficzne i przypominają nieco studia polonistyczne. Podobieństwo to odnosi się do liczby lektur, które należy samodzielnie zgłębić w trakcie nauki. Zaliczanie przedmiotów w trakcie sesji egzaminacyjnej polega na zaprezentowaniu wykładowcom gruntownej i pogłębionej wiedzy, dlatego rzetelna nauka jest niezbędna, by mieć szansę ukończenia studiów. Studenci historii odnajdują w planie zajęć mnóstwo różnych przedmiotów, należą do nich: historia starożytna, średniowiecza, nowożytna, dzieje najnowsze, metodologia nauk historycznych, demografia historyczna, archiwistyka, konserwacja i ochrona zabytków, język łaciński i języki nowożytne. Matura z historii ma decydujący wpływ o rekrutacji na studia historyczne. Choć bywa wybierana jako ratunek dla osób, które czują się zniechęcone myślą o biologii czy fizyce, warto wiedzieć, że egzamin ten nie należy do najłatwiejszych. Często mówi się, że historia to wiedza o przyczynach, rozumieniu zjawisk dziejowych, a nie żmudna nauka dat i przypisanych do nich wydarzeń. Trudno jednak znaleźć śmiałka, który spróbowałby zdawać maturę z historii bez znajomości faktów.

Archeologia: Studia na kierunku archeologia mogą okazać się niesamowitą przygodą. Nadal stosunkowo niewiele wiemy o naszej przeszłości. Ziemia kryje mnóstwo śladów działalności człowieka, nagromadzonych przez kolejne epoki. Praktycznie każdy archeolog zostaje odkrywcą i ma szansę zetknąć się z nieznanym światem. Aby eksplorować przeszłość w sposób naukowy niezbędna jest głęboka wiedza historyczna oraz kulturowa. Całość programu studiów dopełnia metodologia badań archeologicznych. Jest to dziedzina wiedzy, która czerpie obficie z dorobku najnowocześniejszych technik. Przygotowanie do studiów na kierunku archeologia. Spośród wielu przedmiotów, które można poznawać w szkole średniej, dla młodego archeologa najcenniejsza będzie historia. Niestety nie może się on jeszcze skoncentrować na początkach państwa polskiego, czy starożytnej Babilonii. Aby dostać się na dobre studia, trzeba świetnie zdać maturę, dlatego w szkole średniej należy skoncentrować się na przyswojeniu jak największej części wiedzy historycznej. Program studiów a na kierunku archeologia. Z pewnością ciekawi Cię lista przedmiotów, która obowiązuje studentów archeologii. Na archeologii zajęcia to nie tylko wykłady i ćwiczenia, ale też nauka przez praktykę. Studenci doskonalą swoje umiejętności w laboratoriach i specjalistycznych pracowniach, wyjeżdżają na wakacyjne praktyki, często zagranicę do pracy na stanowiskach archeologicznych, dlatego na studiach tych niezwykle ważna jest znajomość języka angielskiego. W programie studiów znajdziesz oczywiście dużo historii, a ponadto etnologię i antropologię kulturową ludów żyjących w zamierzchłych czasach. Ważną częścią tych studiów jest także np. geologia, gleboznawstwo, archeologie różnych regionów świata, osteologia, numizmatyka, muzealnictwo, ochrona zabytków i statystyka.

Historia sztuki: Historia sztuki, to nauka o przeszłości, zajmuje się badaniem sztuki, studiami nad różnymi epokami i stylami oraz analizą porównawczą różnych okresów w sztuce. Wiedza zgromadzona w tej dziedzinie jest niezwykle obszerna i pewnie nie starczyłoby życia człowieka, na poznanie wszystkich zagadnień, które rozpatrywane były na terenie tej dziedziny. Mimo tego, studia w zakresie historii sztuki mają swoją wartość. Ich absolwent jest kompetentnym ekspertem i znawcą materialnych wytworów kultury minionego czasu. Zna nie tylko najwybitniejsze dzieła sztuki, z różnych okresów i epok historycznych. Jak przygotować się i aplikować na studia na kierunku historia sztuki? Historia sztuki to dziedzina wiedzy, która przez wiele lat – od czasu wyodrębnienia się z korpusu nauk historycznych – zgromadziła niesamowite ilości informacji o dziełach sztuki, powstałych w przeszłości. Nie jest to dziedzina wiedzy, którą łatwo zgłębiać. Wymaga ona świetnej pamięci, wrażliwości na piękno, dobrej orientacji w historii powszechnej oraz zmysłu artystycznego. Przygotowanie do tego rodzaju studiów powinno zacząć się na długo przed egzaminem dojrzałości. Z pewnością wskazane jest uzyskiwanie dobrych wyników we wszystkich przedmiotach określanych, jako humanistyczne. Co zaskakuje studentów pierwszych semestrów historii sztuki? Nawet stacjonarne studia w zakresie historii sztuki są “bardzo niestacjonarne”. Efektywne kształcenie na tym kierunku związane jest z licznymi wyjazdami krajowymi i zagranicznymi do najważniejszych ośrodków kultury, muzeów i galerii sztuki. Studiowanie reprodukcji jest dla historyka sztuki wartościowe, niestety tylko w niektórych sytuacjach. Czego będę się uczyć i w jaki sposób? Każda uczelnia stosuje własne programy studiów, dlatego nie istnieje coś takiego, jak uniwersalny program kształcenia na kierunku historia sztuki. Można jednak przyjąć pewne uogólnienia. Przedmioty zwykle dotyczą następujących obszarów: wiedza wprowadzająca w problematykę historii sztuki, sztuka w poszczególnych epokach, analiza i interpretacja dzieła sztuki, filozofia sztuki oraz nauki pomocnicze, konserwatorstwo, prawo o ochronie dóbr kultury, języki, w tym łacina.

Studia w Trójmieście i na Pomorzu

Trójmiasto to jeden z głównych ośrodków akademickich w Polsce, na jego ofertę składają się uczelnie państwowe oraz prywatne z Gdańska, Gdyni i Sopotu. To miejsce, w którym doskonale odnajdą się młodzi ludzie. W trójmiejskich uczelniach każdego roku studiuje około 80 tysięcy studentów, z czego blisko 20 tysięcy opuszcza mury uczelni jako absolwenci. W ofercie znajduje się tu ponad 230 kierunków studiów. Do wyboru jest bardzo atrakcyjna propozycja studiów licencjackich, inżynierskich, magisterskich oraz podyplomowych. Do dyspozycji studentów przekazano nowoczesne laboratoria oraz sale dydaktyczne, dzięki czemu edukacja przebiega w komfortowych warunkach i jest dostosowana do najwyższych światowych standardów. Wrażenie robi campus uniwersytecki, który położony jest w Gdańsku Oliwie, nieopodal pięknego parku. Trójmiasto to trzy miejscowości, które tworzą jeden zgrany ekosystem gospodarczy. Funkcjonuje tu 270 tysięcy firm, które oferują zatrudnienie absolwentom szkół wyższych. Nowoczesna infrastruktura uczelni oraz wiele możliwości spędzania wolnego czasu to dodatkowe atuty Trójmiasta. Nie bez znaczenia jest również położenie ośrodka nad brzegiem Morza Bałtyckiego, które jest piękne o każdej porze roku. To doskonałe miejsce na złapanie oddechu pomiędzy zajęciami lub nauki na plaży. Po zdanej sesji nic nie smakuje tak dobrze, jak wieczór spędzony na plaży w gronie znajomych. Jeżeli nie jesteście miłośnikami morza, to urzekną Was piękne zabytki Gdańska i Sopotu oraz modernistyczny styl Gdyni, która jest jednym z najmłodszych miast tej wielkości w Europie. Fani aktywnego wypoczynku mogą skorzystać ze ścieżek rowerowych, które liczą ponad 850 kilometrów. W województwie pomorskim możecie studiować nie tylko w Trójmieście. Zamiejscowe oddziały oraz prywatne uczelnie znajdują się w takich miejscowościach jak Słupsk, Wejherowo, Starogard Gdański, Kwidzyn oraz Chojnice. Dzięki temu szanse na zdobycie wyższego wykształcenia mają także mieszkańcy mniejszych miejscowości lub osoby, którym wygodniej jest tam studiować.

Praca po dziennikarstwie i komunikacji społecznej

Zastanawiasz się, jakie są perspektywy pracy po skończeniu dziennikarstwa i komunikacji społecznej na uczelniach w Trójmieście i na Pomorzu ?

Praca po studiach historycznych

Studia historyczne to w dużej mierze kierunki rozwijające zainteresowania, pobudzające do myślenia, poszerzające horyzonty, uczące związków przyczynowo-skutkowych. Mało jest miejsc pracy we współczesnym świecie, gdzie można wpisać sobie do CV: zawód historyk. Studia na kierunkach związanych z historią są za to często podstawą kariery zawodowej w bardzo odmiennych dziedzinach. Dużo jest absolwentów studiów historycznych w świecie publicznym: w polityce, mediach, public relations, urzędach, instytucjach państwowych i samorządowych. Wielu historyków odnosi także sukcesy w biznesie.

Nauczyciel historii w szkole: Historia to jeden z głównych przedmiotów nauczanych w polskim systemie edukacji w szkołach na każdym poziomie. Nic więc dziwnego, że sporo absolwentów kierynku historia wybiera zawód nauczyciela. Pamiętaj jednak, że furtką do uczenia historii szkole podstawowej, liceum i technikum są kwalifikacje pedagogiczne. Jeśli wybierzesz podczas licencjackiej lub magisterskiej historii specjalność nauczycielską – to wystarczy. W przeciwnym przypadku musisz zdobyć uprawnienia, idąc na studia pedagogiczne, najczęściej podyplomowe.

Historyk – naukowiec
Jako absolwent studiów historycznych możesz związać się z aktywnością naukową na uczelni lub w instytucji badawczej związanej badaniem dziejów. Przy pracy naukowej jako historyk nieuniknione będą studia doktoranckie (po studiach magisterskich uzupełniających), praca naukowa, niekiedy praca dydaktyczna (uczenie studentów). Będziesz uczestniczyć w pracach badawczych, na ich podstawie przygotowywać artykuły i inne publikacje naukowe, uczestniczyć w seminariach i konferencjach związanych z historią polski i historią powszechną.

Archeolog – naukowiec: Zastanawiasz się, jakie możliwości zawodowe czekają Cię po archeologii? Gdy przegląda się oferty pracy, stosunkowo niewiele z nich dotyczy stanowisk, na których można wykorzystać wiedzę i umiejętności z zakresu archeologii. Nie oznacza to jednak, że ukończenie tego kierunku wiąże się z bezrobociem. Studenci, już w trakcie nauki, uczestniczą w pracach wykopaliskowych różnych zespołów, poznają swoją dziedzinę w działaniu, wyjeżdżają za granicę i już w trakcie tych pierwszych zawodowych prób kształtują swoje profesjonalne portfolio i kontakty. Niezwykle istotną rzeczą jest znajomość języków obcych. Podstawowym miejscem pracy będzie zatem dla Ciebie po studiach archeologicznych instytucja naukowa, uczelnia lub muzeum archeologiczne, etnograficzne, historyczne. Musisz wtedy brać pod uwagę starania o studia II) stopnia w szkole doktorskiej (po studiach magisterskich uzupełniających) oraz zdobycie tytułu doktora i dalszych szczebli kariery naukowej. Dla swojej uczelni albo instytutu badawczego będziesz oczywiście prowadzić badania terenowe a po przeprowadzeniu wykopalisk analizować i interpretować wydobyte pozostałości po dawnych kulturach i cywilizacjach. Sporą część Twojej pracy będzie zajmowała praca naukowa w zaciszu bibliotek i gabinetów – czytanie i pisanie publikacji naukowych. Czeka na Ciebie także uczestnictwo w kongresach i konferencjach archeologicznych, gdzie będziesz czerpać wiedzę i poznawać wyniki najnowszych badań. Jeśli będziesz pracować na uczelni – czeka na Ciebie także praca dydaktyczna – prowadzenie zajęć dla studentów.

Archeolog w inwestycjach budowlanych: W wielu krajach istnieje popyt na pracę archeologa w biznesie związanym z prowadzeniem inwestycji budowlanych. Chodzi o przepisy nakazujące przeprowadzenie wykopalisk i zabezpieczenie zabytków archeologicznych, na które inwestor natrafi w czasie prac budowlanych lub ziemnych. W Polsce takie sytuacje reguluje ustawa o ochronie zabytków. Jeśli pracownicy budowlani natrafią na przedmiot, który może mieć wartość historyczną – muszą zawiadomić wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to możliwe – wójta lub prezydenta miasta. Musi też wstrzymać wszelkie prace, które mogą uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot. Jeśli konserwator uzna, że znaleziony przedmiot ma znaczącą wartość – inwestor musi sfinansować i zlecić przeprowadzenie prac archeologicznych. W takiej sytuacji zatrudnia zwykle archeologa z instytucji państwowej, ale pojawiły się na rynku także firmy archeologiczne, pracujące na zlecenie inwestorów budowlanych. Warto pomyśleć po studiach archeologicznych o zatrudnieniu się w jednej z nich lub założeniu własnej firmy tego typu.

Historyk sztuki: Historyk sztuki może znaleźć pracę w roli muzealnika w państwowych placówkach, wystawiennika przy organizacji wystaw, rzeczoznawcy w domach aukcyjnych lub na zlecenie prywatnych osób, krytyka sztuki, tworząc publikacje w fachowej literaturze lub pisząc recenzje wystaw, prowadzącego zajęcia dla dzieci i młodzieży, wykładowcy historii sztuki na wyższych uczelniach, pracownika naukowego, konserwatora w urzędach konserwatorskich.

Praca po studiach w Trójmieście i na Pomorzu

Rynek pracy w Trójmieście jest bardzo atrakcyjny dla studentów praktycznie wszystkich kierunków. Na terenie Trójmiasta zarejestrowanych jest 270 tysięcy firm, a kolejne tysiące rozsiane są po całym województwie pomorskim. Od lat region może poszczycić się jedną z najmniejszych stóp bezrobocia w Polsce, co jest dodatkowym argumentem by rozpocząć studia w Gdańsku, Gdyni, Sopocie lub okolicy. Obecnie bezrobocie w województwie pomorskim wynosi 6,2% i jest ono nieznacznie wyższe od średniej krajowej. Warto jednak zwrócić uwagę na największe ośrodki na Pomorzu. W Sopocie bezrobocie wynosi tylko 2,4%, w Gdyni 3,5%, a w Gdańsku 3,7%. To bardzo dobre wyniki, które potwierdzają, że absolwentom bardzo łatwo wejść na rynek pracy w Trójmieście, a wielu studentów łączy na co dzień obowiązki studenta z pracą. W Trójmieście i w okolicach znajduje się wiele dużych zakładów pracy, które są świetnym miejscem na rozpoczęcie swojej kariery zawodowej po studiach. Region Pomorza to bardzo prężnie rozwijający się ośrodek IT, a także centrum usług. Bardzo dobrze rozwinięta jest turystyka. Swoje siedziby mają tu między innymi potentat paliwowy Grupa Lotos SA GK, czy też energetyczny Energa SA GK. W Gdańsku siedzibę ma grupa odzieżowa o bardzo dużej renomie, czyli LPP SA. Ponadto w Trójmieście znajdują się: Grupa Ergo Hestia, Glencore Polska Sp. z o. o., Morpol SA, Jysk Sp. z o. o., czy Multimedia Polska. W regionie tym bardzo rozwinięty jest również przemysł stoczniowy i portowy, a wśród kluczowych pracodawców znajdują się Remontowa Holding SA, Stocznia Remontowa Nauta SA, DCT Gdańsk, czy też Porty w Gdyni i w Gdańsku. W innych miejscowościach w województwie pomorskim również znajdują się duże firmy, w których warto szukać pracy. Są to między innymi Flextronics International Poland Sp. z o. o. ze Słupska, International Paper Kwidzyn, Polpharma SA w Starogardzie Gdańskim, Iglotex SA w Skórczu, Drutex SA w Bytowie, czy też Dovista Polska w Swarożynie. Nowoczesne i duże zakłady dają możliwość szybkiego wejścia na rynek pracy oraz rozwoju kariery zawodowej.

Wychowawca w domu dziecka, doradca zawodowy w szkole, asystent rodziny | Zawód z pasją

Czy zawód pedagoga to jedynie praca w szkole? Czym może zajmować się absolwent pedagogiki? Czy to prawda, że pedagodzy to kiepsko opłacany zawód? Gdzie można znaleźć pracę po pedagogice? O swoich doświadczeniach zawodowych opowiada Justyna Kulczycka, absolwentka specjalizacji pedagogika resocjalizacyjna na kierunku pedagogika na Akademii Ignatianum w Krakowie. Obecnie pracuje Pani jako doradca zawodowy w szkole podstawowej i pedagog w

Czytaj więcej »

Zawód: HR Manager (kierownik ds. personalnych)

Co to jest zawód HR Manager – co musisz wiedzieć. Na czym polega ta praca w branży HR? Jak zdobyć kwalifikacje i uprawnienia do wykonywania tej profesji? Jakie trzeba mieć predyspozycje i przygotowanie? Jak wygląda kariera? Ile się zarabia? Czym jest zawód HR Manager (kierownik ds. human resources)? Czym się różni kierownik ds. personalnych od HR-owca? HR Manager to stanowisko

Czytaj więcej »

Zawód: Nauczyciel

Obyś cudze dzieci uczył! Fakt, że wśród polskich przysłów pojawiło się właśnie to, świadczy o tym, że zawód nauczyciela nie należy do łatwych. Co przychodzi Ci do głowy, kiedy myślisz o pracy nauczyciela? Wolne wakacje i ferie, krótki dzień pracy, stabilne zatrudnienie w sferze publicznej? W takim razie widzisz tylko jedną stronę medalu. Zobacz pełny obraz. Nauczyciel to bardzo liczna

Czytaj więcej »
Portal Studia.pl wykorzystuje pliki cookies w celu zapewnienia Ci pełnego dostępu do jego funkcjonalności i gromadzeniu danych analitycznych. View more
Akceptuję